الدلعونا . . .
يقال ان الدلعونا اصلها عناة ابنة الاله ابل احد اجداد الكنعانيين , و يقال انها جميلة جدا و لشدة جمالها وصفت باله الخصب و الحرب .
و يروى ان شخصا احب عناة في احدى قرى فلسطين , و شائت الاقدار ان يفترقا و لشدة جزنه بدأ يعتب و يصرخ و ينوح في بيوت العتابا .." انا لعن عناة الصابرينا و احنا بحكمك يا ربي صابرينا" ,, و هام بها وجدا و اخذا ينادي في الطرق و الساحات " دلوني على عناة " ثم مع الزمن ادغمت و تحولت حتى اصبحت " دلعونا " .
ومأساة هذه القصة ان كانت حقيقة ام خيال فانها تحمل رائحة الحزن و طعم المرار , ومن الطبيعي بعد ان اصبحت من تراثنا الملازم ان يهزج بها في الغزل و الوجد و الغربة .. فقالو في الدلعونا :
يللي سافرتو اول امبارح يللي هواكم في القلب جارح يللي انزلتو كل المطارح مطرح حبيبي لا تنزلونا
و للو طن غنت الدلعونا وقالت :
يا طير الطاير سللم عحبابي و انزل الارض بوس التراب
و ان كنت يا طير تبلغ جوابي لاعزك يا طير بأحسن ما يكونا
على دلعونا و على دلعونا بي بي الغربة الوطن حنونا
بالله يا يما ان متت إاقبريني بأرض بلدنا بفي الزتونا